ساخت شتاب‌دهنده خطی پزشکی جهت درمان سرطان توسط فناوران ایران

فرید نجات بخش مدیر عامل شرکت بهیار صنعت سپاهان با اشاره به انواع فعالیت‌های صورت گرفته همچنین طراحی و تولید محصولات با فناوری بالا نظیر شتاب‌دهنده خطی پزشکی در درمان سرطان، دستگاه رادیولوژی دیجیتال، دستگاه سی تی اسکن، دستگاه ام آر آی، بلاک کاتر، واترفانتوم سه بعدی، فتودیسراپتور لیزری و... از جمله اقدامات دیگر این شرکت است.

 بهره‌برداری از دستگاه شتاب‌دهنده خطی پزشکی برای درمان سرطان

مجری طرح شتابگر خطی پزشکی در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان با اشاره به پروسه طراحی و ساخت شتاب دهنده خطی پزشکی گفت: پروژه طراحی و ساخت شتاب دهنده خطی پزشکی از دو سال قبل در شرکت بهیار صنعت سپاهان مستقر در شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان کلید خورد و تاکنون پیشرفت‌های خوبی داشته است. این محصول در مرحله استانداردسازی قرار دارد و در فروردین ماه سال آینده به بهره برداری خواهد رسید.

با اتمام تستهای نهایی این دستگاه در ماههای آینده، این شرکت پنجمین شرکت در دنیا خواهد بود که دارای دانش و فناوری تولید این محصول است.  تستهای نهایی این دستگاه در اتاقی مخصوص که در محل کارخانه جدید این شرکت در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان احداث شده است انجام و به بازار مصرف ارائه خواهد شد. نیاز کشور به این دستگاه بسیار زیاد است، بطوریکه در تعدادی از استانهای کشور اصلاً دستگاه شتاب دهنده خطی جهت درمان سرطان وجود ندارد. براساس استانداردهای بین المللی به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت، حداقل 3 دستگاه مورد نیاز است.

این فعال حوزه فناوری  با اشاره به اهمیت تجهیزات پزشکی در کشور گفت: طراحی و تولید محصولات با فناوری بالا نظیر شتاب‌دهنده خطی پزشکی در درمان سرطان، دستگاه رادیولوژی دیجیتال، دستگاه سی تی اسکن، دستگاه ام آر آی، بلاک کاتر، واترفانتوم سه بعدی، فتودیسراپتور لیزری و... از جمله اقدامات دیگر این شرکت است.

وی با بیان این که این دستگاه برای از بین بردن تومورهای سرطانی به کار برده می‌شود، خاطر نشان کرد: دستگاه شتاب دهنده با تولید باریکه الکترون با انرژی بالا، توان زیادی در پرتو درمانی تومورهای سرطانی با استفاده از پرتو فوتون 6MV دارد.

نجات بخش، به بیان عملکرد دستگاه شتاب دهنده خطی پزشکی پرداخت و یادآور شد: الکترون‌ها در این دستگاه پس از اعمال نیروی شتاب، در مسیر اصلی تیوب دستگاه قرار می‌گیرند و این ذرات به مسیر اصلی دستگاه هدایت می‌شوند.

مجری طرح ادامه داد: این ذرات بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته بر روی دستگاه و اطلاعاتی که از تومور به دستگاه شتاب دهنده داده می‌شود، به تومورهای سرطانی برخورد می‌کنند و به این طریق تومورها از بین می‌روند.

طراحی و ساخت زیرسیستمهای شتاب­دهنده خطی پزشکی

این فعال حوزه فناوری با اشاره به دیگر فناوری طراحی شده بیان کرد: به منظور موقعیت دهی آسان بیمار بر روی تخت، تخت شتاب‌دهنده دارای درجات آزادی X,Y,Z ,T,F طراحی و ساخته شده است. همچنین به منظور امکان تابش پرتو در جهات مختلف، تخت دارای رویه غیر فلزی از جنس کامپوزیت کربن است.

همچنین بخش مهمی از دستگاه که در انحصار تعداد معدودی شرکت در دنیا می باشد،  بخش سیستم کنترل و نرم افزار کنترلی دستگاه می باشد که تماماً در این شرکت طراحی و ساخته شده است.

ضمناً این شرکت در حین ساخت این دستگاه، ابداعاتی نیز انجام داده است که محصول خود را از رقبای خارجی متمایز می سازد.

نجات بخش میزان صرفه جویی ارزی را با پیشرفت در حوزه تجهیزات پزشکی مهم برشمرد و بیان کرد: سالیانه 30 میلیارد تومان با تولید انواع مختلف تجهیزات پزشکی صرفه جویی ارزی به همراه داشته‌ایم. لازم به ذکر است (میزان صرفه جویی هر کدام از محصولات به دلیل مشخص نبودن قیمت کالاهای خارجی مشابه به صورت دقیق، مشخص نیست) با توجه به قیمت تمام شده مناسب محصولات تولید شده در شرکت و کیفیت بالای محصولات، امکان رقابت با محصولات درجه یک مشابه خارجی وجود دارد.

وی به جایگزینی تولیدات داخلی در بازار و کاهش واردات محصولات مشابه خارجی اشاره کرد و گفت:  در حال حاضر می‌توان اینگونه تخمین زد که در زمینه محصولات هتلینگ بیمارستانی نظیر تختها و ... حدود 80 درصد بازار اختصاص به محصول داخلی دارد. در زمینه چراغ جراحی حدود 90 درصد بازار را محصولات خارجی قبضه کرده است. و در زمینه  محصولات با فناوری بالا 100 درصد بازار از آن تولیدکنندگان خارجی است.

 

این فعال حوزه فناوری با اشاره به نقش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در حمایت از شرکت‌های دانش بنیان بیان کرد: به طور حتم شرکت‌های داخلی در چرخه تبدیل علم به ثروت نیازمند یاری و کمک از سوی مسئولین هستند تا بتوانند با تولیدات خود و در دست گیری بازار داخلی اقتصاد کشور را رونق بخشند. این حمایت­ها از جمله حمایت­های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، هم در حوزه سرمایه گذاری جهت تولیدات High-tech و هم در زمینه بازار و تشویق دولت به خرید تولیدات داخلی به جای خرید خارجی می­تواند مؤثر باشد.

منبع: معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری