دکتر امید توکلی، رئیس مرکز فناوری های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بیان کرد: برای ایجاد ساختارهای مناسب در راستای توسعه فناوری و همچنین اولویت بندی فناوری ها این نیاز وجود داشت که شاخص هایی تعریف شود تا به وسیله این شاخص ها بتوان فناوری ها را اولویت بندی و در جهت توسعه آنها اقدامات عملیاتی را طرح ریزی کرد.
وی افزود: اولین شاخصی که برای توسعه فناوری تعیین شده است، شاخص تولید ثروت ملی است به این معنی که بررسی شود فناوری مورد نظر از لحاظ تولید ثروت در کشور در چه جایگاهی قرار دارد و اینکه چه سهمی را در GDP کشور دارا می باشد. با توجه به اینکه اعلام می‌کنیم در افق 1404 بایستی 50 درصد GPD کشور از محصولات دانش بنیان تامین شود، هر کدام از این فناوری های مطرح شده تا چه حد می تواند در این زمینه به کشور کمک کند.
توکلی با اشاره به شاخص سرریز فناوری به عنوان دومین شاخص تعیین شده برای توسعه فناوری در کشور، تصریح کرد: این شاخص به ارتباط فناوری مدنظر با دیگر فناوری ها توجه دارد و همچنین ارتباط فناوری مذکور با بخش ها و سازمان های ذینفع مشخص می شود. در این شاخص نقش مهم معاونت به عنوان یک بخش فراسازمانی مطر می شود و اینکه چه ارتباطاتی را باید در اجرایی شدن فناوری مدنظر قرار دهد.
وی اظهار کرد: سومین شاخص اشتغال آفرینی است، باید در استفاده از یک فناوری مورد حمایت به این نکته نیز توجه کنیم که فناوری مطرح شده تا چه میزان می تواند به اشتغالزایی در کشور کمک کند و نکته دیگر اینکه منابع انسانی مورد نیاز فناوری را نیز مورد توجه قرار دهیم تا در صورت نیاز نیروی متخصص برای فناوری مذکور را در کشور تربیت کنیم که این کار می تواند با ایجاد رشته دانشگاهی یا برگزاری دوره های تخصصی انجام شود.
رئیس مرکز فناوری های راهبردی معاونت علمی با بیان اینکه توجه به بازار هدف فناوری چهارمین شاخص تعیین شده است، گفت: باید در به کارگیری یک فناوری در کشور به این نکته نیز توجه کنیم که فناوری ایجاد شده در کشور چه سهمی از بازار داخلی را می تواند به خود اختصاص دهد و در صورت رفع نیاز بازار داخل، از واردات چه محصولاتی به کشور جلوگیری می کند.
توکلی خاطرنشان کرد: پنجمین شاخص توسعه فناوری در کشور شاخص تجارت خارجی یا صادرات است به این معنی که بررسی کنیم فناوری مورد نظر تا چه میزان توانایی صادرات به دیگر کشورها را دارد و چقدر می توانیم به صادرات آن تکیه کنیم.
به گفته وی، ششمین شاخص وضعیت دانشی و تولید علم است که این شاخص در دو بخش مورد بررسی قرار می گیرد یکی تولید مقالات ISI و دیگری تولید پتنت، که در تولید مقالات ISI شرایط خوبی داریم اما در زمینه تولید پتنت جایگاه خوبی نداریم و بسیاری از طرح های پژوهشی به ثبت پتنت نمی رسند که باید در این مورد اقدامات جدی در نظر گرفته شود.
رئیس مرکز فناوری های راهبردی معاونت علمی از زیرساخت های پتانسیل تحقیق و فناوری به عنوان هفتمین شاخص توسعه فناوری یاد کرد و گفت: برای اینکه توسعه فناوری شکل بگیرد باید زیرساخت های مربوط به تحقیق و توسعه فناوری ها شکل بگیرد به همین دلیل باید در اجرایی شدن فناوری در کشور به این نکته توجه کنیم که چه زیرساخت های فناوری در کشور وجود دارد و یا برای ایجاد آن باید چه اقداماتی انجام دهیم. بدون ایجاد زیرساخت های تحقیق و پژوهش که در ابتدای زنجیره فناوری قرار دارند دستیابی به توسعه فناوری و تجاری سازی امکان پذیر نیست.
وی خاطرنشان کرد: گاهی فناوری در کشور مد نظر قرار می گیرد بدون اینکه زیر ساختی در کشور داشته باشد، در این بخش باید مشخص شود ایجاد زیرساخت چقدر هزینه و منابع مالی نیاز دارد و اصلا شرایط فراهم کردن هزینه های آن در کشور وجود دارد یا خیر.
توکلی، اهمیت اجتماعی فناوری را هشتمین شاخص توسعه فناوری عنوان کرد و افزود: برای ایجاد یک فناوری در کشور باید به اهمیت آن در حوزه های مختلف اجتماعی، زیست محیطی، ایمنی و اقتدار ملی و تاثیر آن بر روی رفاه مردم توجه کنیم و فقط بخش تولید علم مدنظر نیست.
وی بیان کرد: شاخص های تعیین شده در اختیار ستادهای توسعه فناوری معاونت قرار گرفته تا در تایید صلاحیت طرح های فناورانه ارسالی به ستاد ها به این نکات توجه کرده و بر اساس این شاخص ها اقدام به تعیین فناوری مورد نظر کنند.
رئیس مرکز فناوری های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری گفت: شاخص های توسعه فناوری در مرکز فناوری های راهبردی معاونت علمی در قالب یک پروژه تدوین و در اختیار ستادها قرار گرفته است.